کد مطلب:22106 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

از كجا بفهميم خدا و ائمه از ما راضي مي باشند؟

اين سؤال در واقع خود دو بخش دارد: الف: ميزان راضي بودن خداوند تعالي و ائمه اطهار(ع)، از انسان چيست؟ ب: رمز موفقيت پيمودن راه خدايي و تحصيل رضاي الهي كدام است؟ به عبارتي ديگر چگونه مي توان در اين راه بر نفس و موانع دنيوي غالب و پيروز شد؟ قبل از اين كه به بخش اوّل پرداخته شود مقدمه اي كوتاه لازم به نظر مي آيد و آن اين است كه رضايت خداوند تعالي و ائمه اطهار(ع) مراتبي دارد كه رتبه هاي آن وابسته به عبوديت و درجات بندگي بندگان نسبت به خداي سبحان مي باشد، هر درجه اي از عبوديت رضايت متناسب با آن درجه را به همراه دارد. {Tجواب بخش اوّل:T} بهترين ميزان، يك چيز به نظر مي رسد: انجام وظايف شرعي: هر آن كس در اين وادي كماً و كيفاً بيشتر موفق شد بيشتر تحصيل رضايت كرد. زيرا با هر چه دقيق تر انجام دادنِ وظايف شرعي، بيشتر فرمانِ آورنده آن وظايف يعني فرمان خداي سبحان و ائمه هدي(ع) لباس عمل پوشيده و هر چه بيشتر فرمانِ آورنده آن وظايف، عملي گشت بيشتر رضايت خداي سبحان و ائمه هدي(ع) تحصيل شده است. پس اين اولين ميزان بايد هر چه بيشتر با انسان موزون و همگون گردد. مراد از وظايف شرعي اساسي ترين و مهم ترين آن است يعني انجام واجبات و ترك محرمات. براي آشنايي با محرمات به كتاب (گناهان كبيره) شهيد آيةالله عبدالحسين دستغيب رجوع شود و بطور كلي تمام حركات و سكنات بايد بر وفق رساله عمليه مرجع عظيم الشأن مقلِّد باشد. در همين باب است اين حديث شريف: {Hعن ابي حمزة الثمالي قال: قال علي بن الحسين(ع): مَنْ عمل بما افترض الله عليهم، فهو [من ] خير النّاس H}{M؛ امام سجاد(ع) مي فرمايند هر كس به آنچه كه خدا بر او واجب كرده عمل نمايد، او از بهترين مردم مي باشدM}، {V(بحارالانوار، ج 71، ص 195، روايت 7 به نقل از سر الاسراء، علي سعادت پرور، ج 2، ص 65)V} و واضح است كسي كه با فعل واجبات و ترك محرمات بهترين مردم شده باشد از منظر خداي سبحان و ائمه هدي(ع) پسنديده ترين مردم است. اگر در اين وادي كسي موفق شد حتي اين وسوسه قلبي كه شايد خدا و ائمه هدي(ع) از من راضي نباشند خود، صفاي دل را به هم مي زند و آدم بي صفا مورد رضايت حق تعالي نيست. بنابراين با انجام هر چه دقيق تر واجبات و ترك محرمات بايد رضايت بيشتر را تحصيل كرد و آن وسوسه قلبي را از دل زدود بهترين ميزان همين است و بس «رضايت و عدم رضايت به همين ميزان برمي گردد. {Tامّا بخش دوّم: T} 1- مجاهده با نفس: در قسمتي از حديثي شريف چنين آمده است: {H... فامّا احد الفرضين فمجاهدة الرجل نفسه عن معاصي الله عزّ و جلّ و هو من اعظم الجهاد...H}{M؛ امام صادق(ع) مي فرمايند يكي از دو جهادي كه فرض است مجاهده انسان با نفسش در برابر محرمات الهي است كه آن خود از بزرگترين جهاد به حساب مي آيدM}، {V(وسائل الشيعه، ج 11، ص 16، ح 1، به نقل از همان، ج 1، ص 393)V}. در اين حديث شريف مهار كردن نفس در مقابل گناهان بزرگترين مجاهده شمرده شده است كم انگاشتن اين دستور العمل و رياضت شرعي از ساده لوحي سرچشمه مي گيرد نبايد از آن غفلت كرد. 2- مراقبه: يعني در طول روز مراقب نفس خود باشد حيطه و محدوده مراقبه همان فعل واجبات و ترك محرمات مي باشد به عبارت ديگر مجاهده با نفس را كه گفته شد با مواظبت و مراقبت و عدم تخطّي، هر چه دقيق تر انجام گيرد و مراقب نفس باشد كه از محدوده اين مجاهده غافل نباشد در هر كاري و اقدامي با مكثي مختصر ببينيد واجب است حتماً انجام دهيد و يا حرام است حتماً ترك كنيد و يا مباح است كه در فعل و ترك مختار هستيد. 3- محاسبه: شب كه از كار روزانه فراغت حاصل مي شود بايد به محاسبه اعمال روز پرداخت تا فهميده شود ميزان موفقيت مراقبه مذكور چقدر بوده است هر چه اين محاسبه دقيق تر باشد نقائص كمتر و مراقبه مذكور در طول روز دقيق تر مي گردد. تذكر اين نكته مهم است كه در محاسبه، محدوده مراقبه روز ملاك قرار گيرد يعني همان فعل واجبات و ترك محرمات اينگونه محاسبه كند كه فلان حرف را كه زد قبل از شروع به حرف زدن مراقبه اش را انجام داد كه مثلاً غيبت نباشد و حرف زد يا نه؟ يا فلان نوار را گوش داد قبل از گوش دادن مراقبه اش را انجام داد كه مثلاً موسيقي حرام نباشد و گوش داد يا نه؟ هر كاري را با همين كيفيت محاسبه كند تا به تدريج - حداقل بعد از يك سال - به قدري مراقبه اش قوي شود تا هيچ واجبي را ترك نكند و هيچ حرامي را انجام ندهد. با اين مراقبه و محاسبه از هرزگي و غفلت روزانه گرفته مي شويم و كم كم بر نفس خود چيره مي گرديم و مي فهميم كه دنيا نه تنها با مالج نكرده است كه مزرعه آخرت هم مي باشد اين اولين و اساسي ترين گام است كه بايد برداشته شود ناگفته پيداست كه نتيجه بخشي آن ارتباط تنگاتنگي با عمل به آن دارد و بدون عمل نبايد انتظار نتيجه داشت.